Bebeklerde Uyku Gerilemesi

Bebeklerde uyku gerilemesi, uyku eğitimi vermiş vermemiş her annenin en büyük hayal kırıklığıdır. Her şey yoluna girdi yani bebek büyüdü ve artık düzenli bir şekilde uyuyor diye mutlu olan anne babalar bir anda bebeklerde uyku regresyonu ile karşı karşıya kalabilirler.

Normal zamanlarda görülen uyku sorunlarına çoğu zaman kolayca çözüm bulunabilirken; uyku gerilemesi dönemlerinde yaşananlara çözüm bulmak zordur ve ne kadar çabalansa da çözüm bulunamayabilir.

Ailelerin bu anlamda çaresiz kalması, bebeğin uyku kalitesinin ciddi oranda düşmesi evde bitkinliğe neden olabilir. Çözümler sorunu ortadan kaldırmıyorsa yapılabilecek tek şey sabırla beklemektir ama sürenin kısa olmasını hayal etmeniz önerilmez.

Kendinizi uyku düzeninin sarsılmış olduğu uzunca bir zamana hazırlamanızda fayda var.

Uyku Gerilemesi Nedir? Ne Zaman Olur?

Uyku gerilemesi dönemlerinin geçici süreçler olduğunu unutmamalı ve bu dönemlerde kendinizi kontrol etmeyi öğrenmelisiniz. Bebeğiniz büyüyor ve büyürken bazı zorluklar yaşıyor. Bebek uyku gerilemesi döneminde anne babayı fazlasıyla yıpratacağından; gelecek yardımlar reddedilmemeli.

Uyku Gerilemesi Nedir?

Uyku konusunda sorunu olmayan bebeklerde belli dönemlerde bir anda uykuyu reddetme, uykuda ağlama ve gece uykusunda uyanma gibi belirtilerle görülen uyku sorunu dönemlerine uyku gerilemesi dönemi adı verilmektedir.

Uyku gerilemesi uyku regresyonu olarak da bilinir. Uyku gerilemesi isminden de anlaşılabileceği var olan uyku düzeninin tersi yönde bozulmasıdır.

Uyku Gerilemesi Ne Zaman Olur?

Uyku gerilemesinin görüldüğü zamanlar genellikle tüm bebeklerde aynı döneme denk gelmektedir. Bebeğin belirli aylarında görülen bu uyku gerilemesi dönemleri genellikle en büyük büyüme ataklarının akabinde oluyor.

Bazı bebeklerde uyku gerilemesi  1-2  hafta ileri ya da geri haftalarda görülebilir. Uyku gerilemesi bebek 4 aylıkken, 8-10 aylıkken, 12 aylıkken, 18 aylıkken ve 24 aylıkken görülebilir. Her bir uyku gerilemesinin temelinde farklı sebepler yatmaktadır.

Uyku Gerilemesinin Sebepleri

Uyku gerilemesinin temelinde fiziksel ve duygusal değişikliklerin rolü büyüktür. Bebekler çok kısa sürede ciddi bir büyüme kaydederler. Bunun için de ciddi bir enerji sarf ederler.

Dünyaya alışma çabaları, dünyayı farklı bir gözle görmeleri, kendilerini koca dünya içinde yalnız ve güvensiz hissetmeleri uyku gerilemesiyle beraber birçok rahatsızlığa sebep olabilir.

Uyku Gerilemesinin Fiziksel Sebepleri

Bebeğin fiziksel olarak büyüyor olması bile uyku gerilemesinin görülmesi için yeterlidir. Fiziksel büyümenin tavan yaptığı dönemlerde bebeklerde ciddi enerji harcaması olur. Bu enerji çıkışı çocukta uykunun ve beslenmenin artması ya da azalması gibi belirtilere neden olabilir.

Uyku Gerilemesinin Duygusal Sebepleri

Uyku gerilemesi bebeğin küçük olduğu dönemlerde, bebeğin dünyayı fark etmeye başlamış olması  sebebiyle kendini gösterebilir. Anneyi tanıma, anneyi görememe, kaybetme korkusu uykuda gerileme olmasına neden olabilir

Daha büyük çocuklarda uyku gerilemesinin temelinde çocuğun zihinsel olarak gelişmesi etkilidir. Öğrenmesi, keşfetmek istemesi, korkuları, her şeyi tanıyor olması uyku gerilemesini tetikler.

Uyku Gerilemesinin Belirtileri

Uyku gerilemesinin belirtileri çok net olduğundan bebeğin bu dönemlerden birinde olup olmadığını anlamak kolaydır. Belirtiler çok nadir olarak hiç görülmeyebilir ama bebeğin ayına bakılarak uyku gerilemesi olup olmadığını anlamak kolaydır.

Bebeğin Uyku Gerilemesi Yaşadığı Nereden Anlaşılır?

Bebeğin uyku gerilemesi döneminde olduğunu anlamak için belirtileri takip etmek yeterlidir. Belirtilerin hepsi birden görülmese bile 2-3 belirti bebek uyku gerilemesi döneminde demek için yeterlidir.

Uyku gerilemesinde olan çocukta bir anda gece uyanmaları başlar ki bu uyanmalar ağlamalıdır. Normalde çok çabuk uykuya dalarken bir anda uykuya dalmakta zorluk çekmeye başlar.

Önceden kendi başına uyuyabilen çocuk, uyku gerilemesi döneminde ebeveyn odadan ayrıldığında ağlamaya başlar. Bu dönemde pek çok çocuk uykuya gitmeyi reddetmektedir.

Uyku gerilemesi döneminden öğle uykuları da nasibini alır. Bebek bu dönemlerde öğlen uykusunu ret edebilir ve süreç sona erene kadar öğlen uykusuyla vedalaşır. Uyku gerilemesi olan çocukta ağlama, mızmızlık başlamıştır ve davranışları sertleşmiştir.

Uyku Gerilemesi Belirtileri Geçici midir?

Uyku gerilemesinin bazı belirtileri her bebekte görülmeyebilir. Görülen belirtiler de uyku gerilemesi dönemi bittiğinde çoğunlukla kaybolur. Maalesef bazı belirtiler çocukta huy olarak kalabilir. İştahsızlık, öğlen uykularını terk etme kalıcı olabilen iki belirtidir.

Uyku Gerilemesi Dönemleri ve Çözümleri

Uyku gerilemesi dönemleri 4 aylık, 8-10 aylık, 12 aylık, 18 aylık ve 24 aylık olmak üzere ayrılmıştır. Bu dönemlerin bebeklerdeki etkileri aylarına göre değişiklik gösterebilmektedir.

Uyku gerilemesinin çözümleri de bebeğin ayına göre değişiklik göstermektedir. 4 ay ile 12 aya kadar olan uyku gerilemeleri kolayca atlatılabilirken; 18 ve 24 aylık dönemdeki uyku gerilemeleri sıkıntılı geçmektedir.

4 Aylık Bebek Uyku Gerilemesi

4 aylık olan bebek için uyku konusunda ciddi değişiklikler söz konusudur. Bu zamana kadar bebekler REM uykusunu uyuyup kalkıyordu. 4 aylık olan bebek artık NON REM uykusunu da uyumaya başlayacaktır. Bu geçiş bebekleri ciddi şekilde etkileyecektir.

Önceden çok kolay uyku yöntemleriyle, emzik alan bir bebek saatlerce uyuyabiliyorken artık uykusunun bölünmesiyle karşı karşıya kalacaktır. Kendi kendine uyumayı bilmeyen bebek doğal olarak uyanacak ve uykuya yatarken nasıl uyuduysa tekrar onu isteyecektir. Bu noktada görülen uyku gerilemesinin tek ve en etkili çözümü uyku eğitimidir.

4 aylık bebek uyku eğitimi almak için oldukça uygun bir dönemdedir çünkü öğrenmesi kolaydır ve itiraz etme henüz başlamamıştır. Bu dönemdeki uyku gerilemesi bazı bebeklerde 3 aylıkken bazı bebeklerde 5 aylıkken görülebilir ve çoğunlukla 1 ila 4 hafta içinde düzelmektedir.

8-10 Aylık Bebek Uyku Gerilemesi

8 aylık bebeğimin uyku düzeni bozuldu diyorsanız; uyku gerilemesi dönemine girmiş olabilirsiniz. 8-10 aylık dönemde bebeklerde ciddi fiziksel gelişmeler görülmektedir.

Emekleyen, yürüyen, dönebilen bebekler bu sebeple uykuda bölünme yaşayabilir. Üstüne bir de diş çıkarma döneminin zirvede olduğu eklenirse uyku gerilemesi kaçınılmazdır. Öğrendikleri her şey bebekleri heyecanlandırır ve yeni öğrendikleri her şeyi sürekli denemek isterler.

8-10 aylık dönemdeki bebeklerde uyku aralarında ayağa kalkma, yatakta oturma sıkça görülmektedir. Bu fiziksel gelişimler uyku gerilemesine neden olmaktadır. Ancak bu dönemdeki bir bebek kendi kendine uyumayı öğrenmişse ayağa kalksa da tekrar uykuya dalabilmektedir.

Bebeğin geliştiği için yorgun olması mızmız olmasına neden olur ki bu da uyku gerilemesini şiddetlendirir. Bu aylardaki uyku gerilemesi 3-4 hafta sonunda bitmektedir.

12 Aylık Bebek Uyku Gerilemesi

Ayın sonunda yaşanan doğum günü heyecanı, fazlasıyla büyümüş olmak 12 aylık bebeklerde uyku gerilemesine yol açmaktadır. Bir yaşında çocuğun gündüz hala iki uykuya ihtiyacı varken; uyku gerilemesi sebebiyle gündüz uykusu bire düşebilir hatta öğlen uykusu yok olabilir.

Aileler bu durumda aynı tavrı sergilemeli ve tutarlı olmalıdır. Çocuk uykuya dirense bile çeşitli yollarla ikna edilmeli ve uykuya gidilmelidir.

18 Aylık Bebek Uyku Gerilemesi

Uyku gerilemesi denince akla ilk gelen ay 18’dir çünkü 18 ay uyku gerilemesi çocuğun büyümüş olmasına bağlı olarak fazlasıyla ağır geçmektedir. 18 ay olana kadar gece deliksiz uyuyan, gündüz uykusunu düzenlice yapan bebek bir anda gece ağlayarak uyanmaya, gündüz uykularına itiraz etmeye başlayabilir.

Yaklaşan 2 yaş sendromuyla bir arada anne baba için içinden çıkılmaz bir süreç gibi görünebilir. En yorucu uyku gerilemelerinden olan 18 ay uyku gerilemesinde bebekte inat, itiraz, ağlama tavan yapmış durumdadır.

18 aylık çocuklarda görülen ayrılık korkusu da uyku gerilemesinin zirvede yaşanmasına neden olmaktadır.

18 ayla beraber çocuğun artık kendi dünyası, kendi kararları vardır ama dünya hala korkutucu bir yerdir ve yalnızlık korkusu hakimdir. Tüm bunlar düşünüldüğünde 18 ay uyku gerilemesinin çocukların gelişim sürecinde yapbozun bir parçası olduğunu kabul etmek gerekir.

Çocukla anlayacağı sadelikte ve kısa cümlelerle konuşmalısınız. Güven duymasını, anne babasının onu bırakmayacağını anlatmalısınız. Bu dönemde güçsüz düşüp çocuğu yatağınıza almak gibi eylemlerde bulunmayınız. Aksi halde çocuğa istediğini bir kez vermiş olmakla ipin ucunu kaçırabilirsiniz.

18 aylık bebek uyku düzenini uygulamaya devam etmek için çabalamaya devam etmelisiniz. 18 ay uyku gerilemesi 3-4 hafta gibi bir sürede geçebilirken; bazı bebeklerde süreç uzayabilmekte hatta kalıcı olabilmektedir. Gece uyanmalar bu dönemde başladıysa 2,5 yaşına kadar devam edebilir.

24 Aylık Bebek Uyku Gerilemesi

24 aylık olmuş bebek oyun oynama, annesiyle vakit geçirme gibi keyif veren şeyleri bırakarak uykuya geçmek istemez. Uyusa bile muhtemelen anne ya da babayı yanında isteyebilir. Yataktan kalkmak, uykuya geçmemek için birçok farklı davranışta ve istekte bulunabilir.

Bu dönemdeki uyku gerilemesini atlatmak için aileler, eski düzen neyse aynı şekilde, aynı rutini uygulayarak kararlı şekilde devam etmesi önemlidir. Siz aynı kararlılıkta devam ederken çocuğun 1-2 saat yatakta uyumaya direnerek vakit geçirdiğini görebilirsiniz ama asla pes etmeyin.

İsteklerini sınırlandırmak bu anlamda çözüm olabilir. Çocuk uykuya yatınca tekrar tekrar tuvalete gitmek isteyebilir, su içmek isteyebilir, sarılarak sizinle konuşmaya çalışabilir. Bunlara bir şekilde sınır koymalı ve isteğini yerine getirdiğiniz bunun son olduğunu net olarak belirtmelisiniz.

Öğle uykularında da ısrarcı olmaya düzeni korumaya devam etmelisiniz. 2 yaşında çocuğun gündüz uykusuna hala ihtiyacı vardır ve 3-4 yaşlarına kadar da olacaktır. Siz kararlı devam ederseniz bu uyku gerilemesi 3-4 hafta içinde geçecektir.